De podia zijn leeg, alle tijd om erachter te kijken. Wie zijn de strijders die een soepel verloop van evenementen mogelijk maken? Wat drijft ze? En hoe dealen zij met deze barre tijden? Op bezoek bij Het Klassiek in Amsterdam, een fullservice evenementenbureau dat de rug heeft gerecht en een nieuw, succesvol klusbedrijf heeft opgericht: Klussie.
Gaan we weer. Waren we net lekker op stoom, drukte Rutte met zijn dikke duim de stopknop weer eens diep in. Geluidsboxen, rookmachines, laserkanonnen: alles viel uit, terwijl ze pas net goed en wel waren opgewarmd. Na krap een maand dansen zijn de evenementensector en haar feestende gevolg terug bij af, want het lukt Nederland maar niet om het virus onder controle te krijgen, ook niet nu het vaccin er is.
Huilen? Valt voor mij wel mee. Ik verwerk deze onheilstijding gelaten. Heb het er in de kortstondige piekfase aardig van kunnen nemen, met dansrijke bezoeken aan Amsterdam Dance Event, Komm Schon Alter in het Sieraad (met de aanmoedigende slogan ‘Keep On dancing!’) en On9ekend in thuisstad Amersfoort. En bovendien: zelfs tegenslag went als de frequentie daarvan toeneemt en het algemene belang bovenaan komt - solidariteit is de weg naar vrijheid.
Maar hoe is dat voor de harde kern achter de schermen? Wat voor mij een uitlaatklep is, is voor hen een roeping. Na drie hoofdstukken van de Ontluiking aan oplevend feestgedruis gewijd te hebben, met bezoekers, artiesten en organisatoren in de hoofdrol, achten fotograaf Mitchel en ik de tijd rijp om onze ode aan de evenementenindustrie kracht bij te zetten met de verhalen van professionals die zelden in de spotlights staan, maar er wel voor zorgen dat jij en ik in euforische staat kunnen genieten van de tofste festivals.
Tim! Tim Hogenboom moeten we hebben, zo valt mij in. Ik ken hem als voormalig organisator van Into the Woods. Hij runt al jaren het fullservice evenementenbureau Het Klassiek, dat goud werk verricht voor talrijke festivals en evenementen, voornamelijk faciliterend en ondersteunend van aard. Van artist support tot financieel management en van projectmanagement tot advies & consultancy: met een team van 15 vaste krachten en een flexibele schil van bijna 200 freelancers schept Het Klassiek ruimte voor creativiteit, voor klinkende namen als Dekmantel, Awakenings, Soenda, Wildeburg, Dockyard, Loveland, Central Park en Lente Kabinet.
Als we ergens de verhalen van achter de schermen kunnen ophalen, dan is het wel bij Tim en zijn crew. En dus reizen we op deze gure woensdagmiddag af naar naar de Transformatorweg in Amsterdam, waar Het Klassiek kantoor houdt. Daar verwelkomt bulldog Loulou, de hond van communicatiemanager Bo, ons kwispelend en springend van enthousiasme.
Het blijkt de voorbode van een opvallend optimistische middag op de burelen van een bedrijf dat weliswaar hard getroffen is door de huidige crisis, maar zich vooral van zijn veerkrachtige kant laat zien. Het past helemaal in de vibe van de Ontluiking, een passieproject vol hoop en optimisme.
Tim verzorgt koffie en thee, wijst ons aanbevelend op de chocoladepepernoten en gaat er eens goed voor zitten. Een vraaggesprek over cultureel ondernemen in donkere dagen, hij is er klaar voor.
Laat ik beginnen in het hier en nu: hoe gaat het?
Tim: ‘Ik vind dat het goed gaat. Althans, de vibe op kantoor is goed en gezellig. We zijn ook gewoon dingen aan het doen. Het is een mindere tijd voor evenementenwerk, maar verder hoor je mij niet klagen.’
Mensen zouden in deze tijd anders kunnen verwachten van een evenementenbureau.
‘Dat kan ik goed begrijpen, maar ik heb niet zoveel zin om in het negatieve vast te zitten. Dat past niet bij mij als persoon en ons als kantoor.’
Jij begon je carrière als medeorganisator van Into the Woods. Wat was de reden dat je de stap van organiseren naar faciliteren hebt gezet?
‘Allereerst moet ik zeggen dat ik een fantastische begintijd heb gehad. Als 19-jarig jochie mocht ik deel uitmaken van de organisatie van Into the Woods. Ik kon heel veel leren van mijn mede-organisatoren. Binnen het organiseren besefte ik al snel dat er dingen zijn die festivalorganisatoren minder leuk vinden om te doen. Ik proefde dat er steeds meer behoefte was aan een faciliterend bedrijf dat zich goed weet te verplaatsen in organiserende partijen. Ik vond het leuk om structuur aan te brengen bij events, teams van freelancers samen te stellen en daarmee samen te werken. Ik merkte dat ik dat steeds sneller en projectmatiger kon doen. Wat zou het vet zijn als we dit ergens kunnen inkopen, hoorde ik organisatoren zeggen. Ik was inmiddels 24 en Into the Woods bestond verder uit vier heel knappe koppen die heel goed wisten welke kant ze op wilden. Toen heb ik ervoor gekozen datgene uit te rollen wat ik voor me zag. We zijn op een heel natuurlijke manier uit elkaar gegaan. Even goede vrienden en we werken nog steeds heel fijn samen, best of both worlds.’
Wat is Het Klassiek anno 2021 voor bedrijf?
‘Ik ben Het Klassiek gestart als servicebureau dat alle facetten van een event overneemt, die festivalorganisatoren zelf minder leuk vinden. Dan hebben we het over droge materie zoals financieel management: hoe betaalt een bezoeker op een event en wat komt daarbij kijken? Of artist advancing: een organisator boekt een artiest, maar heeft geen zin om contractuele eisen te verwerken. Anno nu doen we dat voor heel veel events. Op ADE dit jaar, dat godzijdank doorging, werkten we mee aan elk event met meer dan drieduizend bezoekers. Van DGTL tot Into the Woods en van Strafwerk tot Dockyard. Heel leuk is dat we inmiddels niet alleen finance en artist advancing doen, maar ook productiewerk. We bouwen mee aan festivals en kunnen alles wat daarbij komt kijken verzorgen, van creatieve concepten tot technische productie en horeca.’
Hoe stond Het Klassiek ervoor voordat corona een streep zette door jullie activiteiten?
‘Na een geweldig 2019 stond er voor 2020 een insane agenda klaar. En in 2021 zouden we zoveel doen dat we het misschien niet eens zouden aankunnen. Gelukkig hebben we ons doorontwikkeld. Stilletjes, want er heeft weinig plaatsgevonden. Maar dat gaf ons de tijd om met veel mensen te praten, binnen en buiten ons bedrijf. Waar willen we naartoe met Het Klassiek? We hebben de ruimte gehad om ons voor te bereiden op het moment dat alles er weer is. De troepen zijn geprepareerd, zeker. We zijn dus nooit weggeweest. Elke freelancer die hier aan langdurige klussen werkt, zoals projectmanagers, heb ik aan boord kunnen houden. Met het risico dat het veel geld zou kosten, want daar zijn geen steunmaatregelen voor. Maar waar ik het meeste waarde aan hecht is ons team. Dát is Het Klassiek. Als ik zonder hen de crisis in zou moeten, dan zou ik echt nergens zijn.’
Wat verklaart de groei die jullie vanaf het begin doorgemaakt hebben?
‘Ik denk dat we ons als bedrijf, en ook de mensen die betrokken zijn bij wat we doen, heel sterk weten aan te passen aan de behoefte van een festivalorganisatie. Wij zijn als collectief, als familie - zo zie ik het echt - in staat om als kameleon te bewegen. We kunnen op het ene moment de pet van Dekmantel op hebben, op het andere moment die van Kultlab en dan weer zijn we voor Apenkooi op een groot event aan het werk. We proberen dat te adopteren. Het is ontzettend belangrijk dat we de werkwijze die we toevoegen met dezelfde strikte passie en expertise toepassen. We streven ernaar de beste te zijn, omdat we liefde hebben voor het vak. Ik hoop dat Het Klassiek op die manier organisch groot is geworden. Achter de schermen, ja. Kijk, wij zijn geen artiesten, maar we zijn wel zware muziekliefhebbers. Wij zijn organisatorisch talent dat nooit in de spotlights staat, maar wel stiekem door een gaatje kan meekijken. Het laatste wat ik wil is zelf op de bühne staan, dat is niet aan mij besteed.’
Wat kenmerkt het team van Het Klassiek?
‘Het is een klein team met een grote slagkracht. We doen 180 festivals per jaar met een groep van bijna 200 freelancers. Dat zijn mensen die onze denk- en werkwijze durven en willen hanteren, naast dat ze freelancers zijn met hun eigen handtekening in hun werk. Tien jaar geleden begonnen we met de eerste persoon op een event: jij bent leuk en chill en volgens mij hebben we hetzelfde idee over hoe je achter de schermen beweegt. Op die manier zijn we nog steeds mensen aan het verzamelen. Als mensen weggaan zorgen we altijd voor aanwas van nieuw talent, dat is een grote kracht van ons bedrijf.’
Heb je je gedurende die succesperiode weleens in je arm moeten knijpen?‘
Ik ben nooit iemand geweest die heel erg stilstaat bij waar ik ben of waar we zijn. Ik vind het juist heel lekker om altijd naar voren te kijken. En ik hecht veel waarde aan mensen die ervoor zorgen dat ik dat kan blijven doen, die dezelfde manier van werken hebben. Dus nee, knijpen doe ik niet. Maar ik ben me ervan bewust dat het altijd voor de wind is gegaan. Al is er natuurlijk een kink in de kabel gekomen.’
De onvermijdelijke brug naar de huidige crisisperiode. Bijna twee jaar hebben jullie nauwelijks aan of op events kunnen werken. Hoe is dat?
‘Het is ontzettend lastig en complex. Enerzijds voel je je als ondernemer in deze branche, en dat zal hetzelfde zijn voor ondernemers in de horeca en andere branches die het ook echt zwaar hebben, plat geslagen, duf gemaakt en murw gebeukt. Je zit aan een overheidsinfuus en krijgt allerlei steun, waar we superblij mee zijn, anders was ik zwaar depressief, ongelukkig, failliet geweest en misschien wel in de bijstand beland, want er is verder geen vangnet. Het ergste is: we kunnen niet doen wat we zo graag doen. We kunnen geen organisaties blij maken. Ik vind het heel lastig om beslissingen te maken over de toekomst, want die is de hele tijd zo onzeker en onduidelijk, terwijl ik juist zo graag naar voren kijk. Het kan voelen als een stuurloos schip. Je wil koers zetten, hebt een duidelijke visie, maar er is een onzichtbaar probleem genaamd corona dat roet in het eten gooit. En dat is continu aanwezig, elke dag. Is het geen garantiefonds, dan is het wel een accountantsverklaring of andere lastige juridische shit waar je tegenaan loopt. Het is er altijd.’
Hoe deal je daarmee?
‘Ik ga ervan uit dat het altijd goed komt. Ik probeer daarin positief te blijven en te focussen op wat wel kan. Zo hou ik me wel bezig. We bedenken wel iets, stilzitten is geen optie.’
Is Klussie ook zo ontstaan?
‘Nou, ik moet even een soort rewind doen. Corona was net geconstateerd in Italië en kwam langzaam naar Nederland. Het was ergens tijdens carnaval geloof ik, in het zuiden van het land. Wij hadden daar mensen die betrokken zijn bij de finance van RKC Waalwijk. Ik zat achter de computer en hoorde de projectmanager zeggen: we moeten onze mensen cancelen, want de wedstrijd gaat niet door. Het was knetterdruk en ik dacht: het zal wel. Maar ja, even later kwam het besef van de ernst van de situatie keihard binnen. Ik had echt een soort jaw drop. Hoooooly shit, alles wat we doen gaat stil komen te liggen. Ik ben opgestaan, ben een rondje gaan lopen en heb geprobeerd niet aan mijn team te laten merken wat zich in mij afspeelde. Als ik keihard begin te janken, schrikken mensen daarvan. Ik dacht: fuck. We hebben het werk voor de volgende dag stilgezet en daarna ging alles in een stroomversnelling.
Iedereen kwam thuis te zitten, want we wisten nog niet hoe dodelijk het virus was. Ik had net een huis gekocht in Amsterdam, achteraf fucking fijn, want dat had ik nu niet meer kunnen doen. De eerste twee weken in die situatie dacht ik echt dat het een droom was. Ik werd wakker en dacht: is dit echt? Maar na twee weken thuis kwam het realiteitsbesef. Ik heb met Nik Schneijderberg, Klassieker van het eerste uur, gezeten om zo veel mogelijk lopende kostenposten stop te zetten. Ons bedrijf is een locomotief, we maken veel kosten om omzet te kunnen maken, dus dat is nogal wat. We hebben stages stopgezet, gevraagd of de huur van ons pand on hold kon, autoverzekeringen, echt alles wat we konden hebben we gedaan om de trein tot stilstand te brengen. Daarna dachten we: kut, onze flexibele schil. We hadden ze net promotionele roosters gestuurd voor het hele festivalseizoen om ze vastigheid te bieden.
In de tweede maand kwamen we bij elkaar: wat kunnen we wél doen? Ik kan niet zo thuis gaan zitten wachten. Ik wilde niet in drie maanden alles kwijtraken waarmee we al die jaren zijn bezig geweest. Toen heb ik gezegd: ik ga all in. Ik ga niemand ontslaan, nee, we draaien het om en ik geef medewerkers een vast contract, ik ga ze bij me houden. We zagen dat veel branches te maken hadden met een tekort aan mensen en dachten: wij hebben fucking veel mensen die hoogopgeleid zijn, die organisatorisch talent bezitten, lekker willen werken en het gewend zijn om buiten te zijn. Weet je wat, we gaan gewoon een organisatiebureau opzetten, maar dan niet voor de eventbranche. Dat is Klussie geworden.
Geen idee waar we werk vandaan zouden halen, maar we hebben een website opgetuigd en tegen al onze freelancers gezegd: dit is het idee, meld je aan en wij gaan werk voor je zoeken. Zij zaten allemaal thuis en kregen de TOZO van rond de duizend euro. Dat is hartverscheurend. Ik kan er niet bij dat de mensen die het hardste werk uitvoeren en daar het minste aan overhouden, zo hard geraakt werden. Vergeet niet: deze mensen wonen allemaal in dure steden, want daar werken ze. Alleen al voor hun appartementje betalen ze duizend euro. Echt pijnlijk. Onze enige focus was dus: we moeten ze aan het werk hebben, want thuiszitten is geen optie.’
En zowaar groeide Klussie uit tot een succes. Hoe hebben jullie dat geflikt?
‘In april 2020 lanceerden we het bedrijf. We zijn als een gek gaan communiceren: help ons aan werk, maakt niet uit wat, gooi maar een klussie naar ons toe. Er kwamen aanmeldingen binnen, van het inrichten van een garage tot het snoeien van een olijfboom. Vol enthousiasme namen wij van alles aan. Ik weet nog dat ik samen met een projectmanager een schilderklus van een particulier heb aangenomen. Ik dacht praktisch: wij zijn decorbouwers, zijn creatief en kunnen dus vast wel supergoed schilderen. Wist ik veel door welke cyclus een schilder gaat. Dus wij in de auto gestapt om het klussie te bekijken, ergens in het zuiden van het land. Vlak voor dat huis dacht ik ineens: holy shit, ik sta hier voor de deur met mijn Klassiek-jas aan, deze meneer wil zijn huis laten schilderen, maar ik weet helemaal niks van schilderen, kut. Nou ja, de deur ging open en wij liepen een rondje door dat huis. Ik heel professioneel tikken op de kozijnen: oh, dit is kunststof, dat hoeft niet meegepakt te worden. Ik dacht: wat ben ik aan het doen? We zijn drie keer nat gegaan op die opdracht, dat heeft ons geld gekost. Wisten wij veel dat schilderen zulk vakwerk is. Maar goed, dit was de start van het verhaal. We deden in die periode ook veel succesvolle klussies. Mensen hebben als shopmanager bij een pepernotenmerk gewerkt, logistieke opdrachten gedaan bij een heel bekend fietsenmerk dat e-bikes levert en productiewerk uitgevoerd bij een escape room. Echt van alles. Het kwam in een stroomversnelling nadat NOS en NRC aandacht aan Klussie hadden besteed. De ene na de andere order kwam binnen, veelal van bedrijven met logistieke problemen. Voor we het wisten hadden we continu tussen de 30 en 50 mensen fulltime aan het werk. Dat is insane.’
Klussie bleek bepaald geen eendagsvlieg.
‘Zeker niet. Fast forward: 20 maanden later, en dat had ik niet verwacht, zijn er nog steeds 40 freelancers vanuit Klussie aan het werk. Van het opbouwen van ijsbanen tot het verzorgen van administratie. Als er een klus binnenkomt buigen we ons over de vraag: bij welke freelancer past dit het beste? We hebben de succesformule van Het Klassiek toegepast.’
Hoe is dat voor al die freelancers?
‘Hoe zou je het zelf vinden als je niet meer mag schrijven en in een loods wordt neergezet om fabriekswerk te doen? Veel mensen zullen zich gezegend voelen dat ze een inkomen hebben, maar zullen het moeilijk vinden om niet te kunnen doen waartoe ze zich geroepen voelen in het leven. Dat is de dunne lijn tussen heel verdrietig zijn en ik mag bestaan. Wij proberen daarin te helpen, te begeleiden en te faciliteren. Wij doen wat we kunnen: mensen aan een inkomen helpen. Die freelancers, die er alles aan doen om om te denken en het anders te doen, zijn wat mij betreft de winnaars van de crisis. Ik run gewoon een bedrijf, maar die mensen die zijn blijven werken, daar heb ik zoveel respect voor.’
Een succesverhaal in een miserabele periode.
‘Vinden wij wel. Veel mensen hebben zich herontdekt. Ze zijn cursussen gaan doen, vinden een andere passie. Leuk is ook dat er inmiddels mensen uit andere branches voor Klussie werken. Het Klassiek heeft genoeg aan de steunmaatregelen om letterlijk te blijven leven, we mogen blijven bestaan, maar het succesverhaal is dat een nieuw bedrijf uit deze tijd is voortgekomen. Niet dat mijn hart en ziel erin zitten, maar het zorgt wel voor een gevoel van bestaansrecht.’
Blijft Klussie bestaan als straks de evenementen weer terugkeren?
‘Het Klassiek heeft mijn focus en mijn hart, maar Klussie is een bewezen succes. Het is zonde om te stoppen. Dus ik wil eigenlijk iemand vinden met dezelfde passie die ik voel bij Het Klassiek, om Klussie verder te brengen en er echt iets vets van te maken.’
Hoe was het om ineens weer te pieken in de maanden september en oktober?
‘We produceerden een van de grootste klussen ooit, Voodoo Village in België, en dat was een groot feest. We gingen er met dertig freelancers uit Nederland naartoe. Het was gewoon fantastisch. De regen had van mijn part de hele dag met bakken uit de hemel mogen knallen. Iedereen liep maar met een glimlach op zijn gezicht, bezoekers knalden uit elkaar. Elke keer als de DJ iets deed in de booth, zag je massa’s mensen reageren. Dan ben je de ellende snel vergeten kan ik je vertellen. We knuffelden elkaar weer en lieten de narigheid achter ons. Daarna kwam ADE, we waren er niet op voorbereid dat dat door zou gaan. Als je als bedrijf in een langdurige slaap bent gebracht en niet in het ritme zit… Normaal is ADE het einde van het seizoen, dan zijn we robots, hebben we hyperfocus. Nu moesten we ineens iedereen op scherp zetten. We deden meer events dan ooit én Klussie moest door draaien én we dachten: waar zijn al die freelancers naartoe? Er zijn ook mensen uit de branche verdwenen. Toch hebben we genoeg mensen kunnen mobiliseren, we hadden zeker 150 man aan het werk. Die mochten niet ziek worden. Het was een insane opgave voor onze organisatie, maar het is gelukt, met de nodige haken en ogen, maar dat hoort erbij aan het begin van het seizoen. Maar het was wel fantastisch. Om vervolgens de stekker er weer uit te moeten trekken..’
Door wat voor bril kijk jij naar de toekomst?
‘We hebben een optimistisch vooruitzicht. Ik ga ervan uit dat we komend jaar met z’n allen gewoon kunnen genieten van het werk waar we zo van houden. Dat op 1 april de wereld geboosterd is en we alle discussies over wel of niet vaccineren achter ons kunnen laten. Ik denk echt dat we kunnen gaan. Dat is de optimistische kant van me. Misschien heb je bij events een check hier en een kleine maatregel daar, maar als we gaan, dan ontploft het echt. En op dat ontploffen bereiden we ons voor. In deze pittige periode borrelen allemaal dingen. Lachend zeggen we al tegen elkaar: wacht maar, wacht maar. We zijn de gelederen aan het hergroeperen.’
Om straks vol ten strijde te trekken.
‘Ja zeker, die vibe is er bij mij, bij ons kantoor. Ik hoop dat iedereen met wie we werken datzelfde optimisme kan vinden. De Klassiek-familie is veerkrachtig. Het komt allemaal goed, dus wacht maar!’
Klassiekers laten zich niet kisten. Twee freelancers aan het woord over hoe zij de vrijgekomen tijd gebruiken om zichzelf te ontwikkelen. In full quote-vorm, want de stilte is genoeg geweest.
‘Tot maart 2020 was ik vijf jaar lang veel voor Het Klassiek aan het werk. Ik deed zeker de laatste jaren elk weekend andere evenementenproducties, van Wildeburg tot Loveland en van Gardens of Babylon tot Mysteryland. Alles gedaan op het gebied van artist handling en coördinatie. In aanloop naar een event boekte ik vluchten, hotels, regelde ik personeel, riders, techniek, echt alles wat je kan bedenken dat met een artiest op een festival te maken heeft. En on site deed ik de coördinatie, het managen van stages, runners, logistiek vervoer. Je bent dan heel hard aan het rennen om iedereen tevreden te houden en alles soepel te laten verlopen. Het is belangrijk dat een artiest zich thuis voelt op een festival, bij een organisatie. Daar zorg ik voor. Het is heel dynamisch werk. Elk weekend werk je voor andere festivals, met andere muziekstijlen, ander publiek, verschillende professionals. Het is gevarieerd, uitdagend en levendig. De mensen in deze industrie en het nieuwe talent dat ik om me heen zie inspireren me. Dat is wat mij voor een groot deel bindt aan deze werkzaamheden.’
'Evenementenwerk is seizoensgebonden. In de zomer werkte ik keihard, in de winter kon ik reizen. In de winter van 2020 zat ik in Medellín, Colombia. In maart was mijn terugvlucht. Corona ontplofte hier toen heel erg, maar in Colombia bestond het nog niet. Ik kwam terug in een wereld waar veel angst heerste. Daarnaast was honderd procent van mijn werk gecanceld, gewoon alles. Leuk om mijn vrienden weer te zien, maar workwise was ik volledig gevloerd. TOZO aangevraagd en ik woonde gelukkig goedkoop, dus kon ik de eerste drie maanden heel erg chillen. Elke dag yoga en lezen in mijn tentbalkonnetje dat ik had gebouwd, heerlijk in de zon. Helemaal in balans. Totdat de TOZO zei: we gaan aanscherpen. Ik moest iets doen wat me inkomsten bracht. Fulltime horecawerk bij strandtent Haas & Popi op Blijburg heeft me door de eerste zomer geholpen. Elke dag fietsen, 45 minuten heen en terug. Ik dacht: ik moet veerkrachtig zijn en doen wat ik moet doen om de huur te betalen. Was leuk werk, we hebben nog een sitdown-editie van Pleinvrees georganiseerd.'
‘Maar in oktober ging de hele zaak dicht. Toen ben ik een heel andere richting opgegaan, het sociaal domein. Ik ben gaan werken met statushouders. Daar heb ik niet voor gestudeerd, ik kwam erin terecht omdat mijn moeder freelancer is en een succesvol instrument heeft ontwikkeld waarmee ze statushouders training geeft en uit de bijstand haalt. Ze coacht ze naar werk, leert ze werknemersvaardigheden, sollicitatie-skills, Nederlandse taal. Ze had bij een ongeluk een whiplash opgelopen en kon weinig belast worden. Ze vroeg: Jen, jij kent het product, het bedrijf, de doelgroep, kun je helpen? Ik ben op sollicitatiegesprek gegaan en heb me zo naar binnen gebluft. Ik kende inderdaad het instrument en de methodiek van mijn moeder, maar had nul ervaring in het sociaal domein. Maar ze zagen mij het wel doen, dus ben ik het gaan doen. Na een half jaar was ik al gepromoveerd tot assistent-projectmanager en nu schrijf ik zelf trajecten voor statushouders waarmee ik ze help richting scholing of arbeid.’
‘Het is heel mooi en vervullend werk. Misschien is dat wel iets wat ik miste in de evenementenindustrie. Je kan Maceo Plex van A naar B brengen, dan is hij blij en zegt hij dank je wel, maar het echte gevoel van dankbaarheid en waardering krijg je soms niet. Je zit in een grote golf van regelen. Je hoort het vooral als het wat minder gaat en bent vaak aan het oplossen. Nu werk ik in een omgeving waar je kunt zien hoe het leven van een ander positief verandert, dat is supermooi. Momenteel doe ik een pilot met statushouders die ontheven zijn van inburgering, veelal mensen die laagtalig en laaggeschoold zijn. Kijk, van de vluchtelingenstroom die vanaf 2015 op gang kwam is het laaghangend fruit wel geplukt. Velen daarvan zijn al aan het werk. Nu houden we een groep over waar geen traject voor bestaat, maar die wel graag willen leren of werken. Met een heel praktijkgericht programma, gericht op basiswerknemersvaardigheden, Nederlandse taal en empowerment, proberen we ze toch een plek in de maatschappij te geven.’
‘Dit doe ik drie dagen als freelancer. De andere dagen werk ik voor Thuishaven, waar ik in juni aan de slag ben gegaan als artist handler. Werkte, moet ik op dit moment zeggen. Het was de perfecte combi tot deze avondlockdown kwam. Aan de ene kant het vervullende werk met statushouders, aan de andere kant de dynamiek van de muziekindustrie waar ik gelijkgestemden tref. Werken in de muziek heeft heel erg te maken met cultuur en drijft op creativiteit, daar hou ik van. Het positiefste dat de pandemie met zich heeft meegebracht, is dat mensen kijken naar hun normen en waarden: ben ik nog aan het doen waar ik blij van word? Een periode van rust en reflectie, zo hebben mensen om me heen het ook ervaren. Ik ken mensen die volledig zijn geswitcht. Een van mijn beste vriendinnetjes is van logistiek manager bij een grote agency omgeschoold tot schooljuffrouw. Ik zie het zo: je hebt geen invloed op wat er gebeurt, wel op hoe je daarop reageert. Je creëert je eigen leven. Ik zeg niet dat ik niet verdrietig ben geweest, dat kan en mag allemaal, je rouwt om het leven dat je niet meer kan leven. Maar ik kijk liever naar de kansen die voor me liggen, naar wat wel kan. Ik heb altijd geloofd dat iedereen kan doen wat hij wil en ook nu blijf ik daaraan vasthouden.’
‘Ik heb een optimistische blik naar de toekomst. Ik heb in oktober gedanst in de Panoramabar, ben naar festivals geweest, dus ik heb het avontuur op de dansvloer echt wel opgezocht, want de hunkering daarnaar was enorm. De energie die hangt op een festival, in een club. Het spontane, de inspiratie en algehele dynamiek. Ook al is de muziek al uitgebracht, je ervaart het pas echt op een festival of in de club. Mijn eerste clubnacht na de lockdown in Shelter, mijn god wat was ik verliefd op de dansvloer. Zo’n ontlading. Dansen is meditatief voor mij, een superuitlaatklep. Ontmoeten, verbinding. Ik ben echt groot fan van de party en de party van mij denk ik, haha. Maar ik ben nog wel even opgeladen van de laatste. Ik hoop dat het niet te lang duurt, maar tegelijkertijd weet ik: ik vind mijn eigen weg binnen de lockdown.’
‘Ik ben als gitarist werkzaam in de muziekindustrie. Vanuit de Herman Brood Academie ben ik het veld ingegaan. Ik ben onderdeel geweest van Project Bongo, een uit de hand gelopen schoolproject. Veel gespeeld, veel gemaakt. We hebben nooit een echte rammer gehad, maar live waren we erg sterk. Toen kwam ineens Roxeanne Hazes aan de deur kloppen. Zij wilde een jonge band achter zich. Dat zijn wij geworden. Daarna hebben we veel getoerd door Nederland. Rox is een Hazes, dus die verschijnt veel in de media. In het begin was dat best sick voor ons, met veel tv-optredens. Nu hebben we een nieuw album klaarliggen waarmee we straks willen gaan toeren.’
‘Dus we zaten op die rijdende trein, hadden supertoffe optredens in het vooruitzicht, Roxeanne zou ambassadeur zijn van het bevrijdingsfestival, dingen die je maar een keer meemaakt in je leven. We waren echt bezig met maximaal gaan en ineens werd dat allemaal gecanceld. De eerste drie maanden was mijn agenda helemaal leeg. Ik was nooit vrij, altijd bezig, dus heb ik de TOZO aangevraagd en echt even de tijd voor mezelf genomen. Maar ja, ik ben niet iemand die stil kan zitten, dus na een paar maanden dacht ik: het is mooi zo. Ik las op Facebook een bericht van Het Klassiek, dat ze voor Klussie mensen zochten om bij een grote fabrikant van e-bikes aan de slag te gaan. Dat leek mij wel wat, zeker omdat ik zou gaan samenwerken met mensen die ik vaag uit de muziekindustrie kende. Mensen die bezig waren met artist handling, stagemanagement, licht en geluid. Het leek me goed om met elkaar verhalen en ervaringen te delen. We zaten immers allemaal in hetzelfde schuitje.’
‘Ik kon de knop meteen omzetten. Voor corona was ik al parttime werkzaam bij een audiovisueel bedrijf dat festivals faciliteert, dus ik was het gewend om aan te poten en uren te maken. Gewoon gaan! Ik belandde dus bij een fietsenfabrikant. In het begin was het gewoon dozen schuiven, vrachtwagens in- en uitladen met fietsen. Ik hou wel van pompen in de sportschool, dus ik vond het meestal wel relaxt om met een paar gasten een dagje lekker te knallen. Daarna kwamen de meer logistieke klussen. Met een karretje rijden, dingen vervoeren. Maar ook: administratie bijhouden, labels printen. Ik heb echt van alles gedaan. Ik had aangegeven dat ik totaal niet handig ben. Ja, ik kan goed op een gitaar spelen, maar knutselen, dingen fiksen, daarin is mijn vriendin veel handiger dan ik. Laat mij maar logistieke en administratieve dingen doen, maar laat mij zeker niet aan fietsen sleutelen.’
‘Ik werk er nog steeds, al anderhalf jaar dus. In lockdowntijden probeer ik drie of vier dagen per week te pakken. Als ik weer druk ben met muziek kan ik afschalen. Dat is geweldig aan Klussie. Die zeggen dan gewoon: you go! Dat is in onze branche heel belangrijk, want optredens zijn regelmatig last-minute. Ik ben Klussie sowieso heel dankbaar. Ik adem muziek en kan niet ineens aankloppen bij een advocatenkantoor om daar te gaan werken. Dus Klussie is een zegen voor me.Financieel is het heel fijn, ik weet dat ik mijn rekeningen kan betalen, en ik werk met mensen die hetzelfde doormaken. We hebben het dan ook gewoon over welke fiets uit die vrachtwagen moet, hoor. We praten niet steeds over de ellende. Ik zit niet in een dal, gelukkig niet. Ik ken collega’s die het zwaarder hebben, zie het van dichtbij gebeuren. Die kunnen de knop niet omzetten of willen gewoonweg geen ander werk doen.’
‘De afgelopen tijd was ook een eyeopener. Ik was altijd livemuzikant, maar ben nu ook gaan schrijven, meer gaan creëren. Er zijn genoeg artiesten die niet hun eigen muziek schrijven, dus er zijn altijd songs nodig. En wie schrijft die blijft, hè. Ik schrijf bijvoorbeeld voor Tino Martin, Roxeanne Hazes, Mart Hoogkamer, Kinderen voor Kinderen. Toevallig allemaal Nederlandstalig, maar ik heb ook tracks gemaakt voor Amerikaanse dj’s die eraan komen. Dat is het mooie van deze tijd. Je staat stil, maar er gaan andere deuren open als je blijft zoeken en gaan. Daar ben ik altijd van geweest, dus mooi dat het zo is gelopen.’
‘Vooruitkijkend naar de komende periode ben ik hoopvol maar realistisch. Als ik merk dat het er niet in zit, kan ik me er prima op voorbereiden dat het niet gaat gebeuren. In het begin was dat moeilijker, was er steeds weer een punch. Nu kan ik het sneller accepteren. Mede dankzij Klussie, omdat ik weet dat ik aan de bak kan én ik heb een andere manier gevonden om met muziek bezig te zijn. Natuurlijk mis ik het spelen voor publiek. Die eerste shows afgelopen september, weliswaar voor 75 procent van de bezoekerscapaciteit, maar dat was kippenvel. Ik weet het honderd procent zeker: onze tijd gaat weer komen.’
Schrijf je in voor de nieuwsbrief en ontvang onze prille producties als eerste.
