Het betere ontluiken gebeurt in de underground, op feesten die je alleen vindt dankzij coördinaten, mysterieuze aanwijzingen of een ticket via-via. Raveplan in Amersfoort leverde het bewijs met een ouderwets vuige warehouserave die zelfs de meest doorgewinterde feestganger in vervoering bracht. Wie zijn deze hartstochtelijke liefhebbers met hun eigen muur van geluid?
‘Hier man, tickets voor jou en je meisje’. Als ik eerder dit voorjaar begin over de geruchten over een ophanden zijnde rave in onze eigen stad, tovert Ferdinand Eloff direct twee kaartjes uit zijn broekzak. Als zo vaak zit hij, de onverminderd energieke kartrekker van creatieve broedplaats Oostwest, dicht bij het vuur.
Ik kijk naar de tickets. Geen coördinaten, wel de tekst ‘Location: T.B.A.’ Ik heb een vermoeden en gis naar de plek. Ferdinand lacht geheimzinnig. Mijn voelsprieten zijn juist. Een bevestigende knik. ‘Hard’, zeg ik, ‘keihard.’
Een ouderwetse warehouserave! Niets minder dan dat staat ons te wachten. Dat is Raveplan, de organisatie achter het naderende feest, wel toevertrouwd. Eerder danste ik de benen onder mijn lijf vandaan op hun feesten op een indoor verkeerscircuit en tijdens ‘Veldhospitaal’ in een niet nader te noemen weiland op de grens van de stad.
Ik was onder de indruk. Het waren underground raves zoals je hoopt dat underground raves zich voltrekken. Op vette locaties, met harde line-ups en koude halve liters. Met gezellige mensen die feesten uit naam van liefde. Met respect voor elkaar en de plek waar ze ook maar zijn beland omdat de aanwijzingen ze daarnaartoe hebben geleid. Na de spanning van de speurtocht volgt de vervoering. Hopelijk tot de zon opkomt, maar je weet nooit of het spel gebroken wordt door de blauwe brigade. Mocht dat gebeuren? Dan wint de goede vrede het van de teleurstelling — op naar de volgende.
Mijn verwachtingen waren dus hooggespannen, nu Raveplan na een lange tijd van stilte terugkeerde aan het front. Als een trofee nam ik de tickets die ik van Ferdinand kreeg mee. Daar kon ik mee thuiskomen.
Een paar weken later. In permanente staat van vrolijke opwinding zetten mijn vriendin en ik koers naar de plek waar deze post-pandemische knalfuif van Raveplan zal geschieden. Even hiervoor heb ik thuis alvast een epische set van Antal en Hunee opgezet om de vibe te voeden. Met succes. Vlinders, kriebels. Alsof we voor het eerst weer uitgaan.
We dompelen ons vol overgave onder in het avontuur van het onbekende. Wat gaan we zo aantreffen? Geen glimmende club in elk geval. Geen grommende beveiligers voor de deur. Een vrijplaats zal het zijn, rauw en industrieel, want het decor is een oude metaalbewerkingsfabriek. Een locatie die vanavond haar ontmaagding beleeft als het op feesten aankomt, dus de spanning is vast en zeker wederzijds.
Aangekomen op locatie — het is een thuiswedstrijd, we hoeven niet te speuren — zien we plukjes mensen die vooral niet te veel lawaai maken. En als dat gebeurt, smoren mensen gelieerd aan de organisatie het subtiel in de kiem. Binnen slaak je je oerkreten maar, geen slapende honden wakker maken nou.
En toch, een dreunende beat zwelt onmiskenbaar aan, rollend en stuwend in voorwaartse richting. De muziek verleidt ons en maant tot doorpakken. Die loods in, en rap een beetje. Ferdinand houdt een oogje in het zeil bij de deur, deze man is van alle markten thuis. Een hug, een boks. We sluiten aan in de rij. Gooien een fooi in de digitale pot, zoals dat gaat op een rave, en bewegen ons via wat ooit de fabrieksentree is geweest naar een werkelijk gigantische loods, zo een die je stoutste raversdromen overtreft.
Vanaf dan beleven we alles vanuit een andere dimensie. Alsof iemand uit hogere oorden ons bij de hand neemt en liefdevol fluistert: welkom aan boord, dit is jullie droomvlucht. Doe je ogen maar dicht. Laat je meevoeren op de golven van geluid en de effecten van het licht. Toe maar, de kolkende menigte wacht op jullie. Vanavond zijn we een.
Dit feest heeft ons direct in haar liefdevolle greep, we hoeven ons er niet eens aan over te geven. De gelukzalige glimlach op mijn gelaat weet van geen wijken. Wat. Een. Vibe. Rond de DJ-booth een kluwen van mensen die met elkaar lijkt te hebben afgesproken zo hard mogelijk te feesten. Achter de decks dj’s (shout out naar Old School Groovement, Mahabe, Bonnefooi en Bastienne) die met intense sets en vuige platenkeuze gehoor geven aan deze ongekende knaldrang. En dat tegen het decor van een muur van geluid, het indrukwekkend opgestelde soundsystem van Raveplan, deze editie voor het eerst vergezeld door de hypnotiserende impulsen van een lichtkunstenaar.
Godallemachtig, wat is dit vet! Een bonte verzameling van mensen gaat compleet uit haar plaat in de perfect afgebakende fabrieksloods. ‘Een ouderwetse warehouserave’, roept de Amersfoortse kunstenaar Sander van Mil enthousiast in mijn oor. Hij kan het weten, hij gaat al even mee. Maar deze vijftiger hoeft zich niet oud te voelen. Vanavond raven we samen.
Marisja Smit, ook al een creatieve maakster uit de stad, vliegt op ons af. Ik weet wat komen gaat. Mijn vriendin en ik verdwijnen zeker een minuut in haar hartverwarmende omhelzing. ‘Wat is dit lekker, hè? Eindelijk weer dansen met elkaar!’ Met een groot blik Klok-pils in mijn hand kan ik dat alleen maar beamen. Dit is hoe vervoering voelt. Het is alsof we twee raveloze jaren in één nacht inhalen.
Ik kom mijn fotograferende kompaan en mede-ontluiker Mitch tegen. Hij schiet er lustig op los, want ook hij voelt: dit kan weleens een deel in de Ontluiking opleveren. De underground mag niet ontbreken in onze reeks verhalen over feestmakers in en na pandemische tijden. Kom op zeg. Wat is het leven zonder rafelranden? Daar waar vrije mensen samen ongeremd kunnen dansen, ontstaan de puurste vibraties en ervaringen. Nu weten we het zeker.
Als de euforie over het feest in de dagen erna blijft rondzingen in de stad, is het helder als kristal: dit was een nacht uit duizenden. We besluiten Tijmen Kloostra te bellen, de oprichter en aanvoerder van Raveplan. Of hij ervoor openstaat om het verhaal van zijn ravecollectief te openbaren in de Ontluiking? We hebben goede hoop, maar toch, de vraag is in hoeverre hij boven de grond wil komen. Na een paar dagen bedenktijd en overleg met zijn crew komt daar per sms het verlossende antwoord: ‘Lijkt me erg leuk om te doen!’
En zo kan het zijn dat Mitch en ik op een zonnige zondag in april wederom richting de nu al legendarische loods fietsen. Daar staan Tijmen en vier strijdmakkers in blote basten te beuken. We zijn getuige van de uitbreiding van hun toch al imposante geluidssysteem. Niet zomaar een uitbreiding, nee, het gaat hier om een verdubbeling van het aantal speakers. De muur van geluid van Raveplan telt straks maar liefst dertig boxen. Wees gewaarschuwd.
‘Het wordt leuk’, zegt Tijmen eufemistisch. ‘We gaan binnenkort weer uitpakken zoals laatst maar dan met dubbel zoveel geluid. We hebben nu zoveel subwoofers dat we dertig hertz kunnen aantikken, dat gaat heel diep. Het lijkt me heel vet om straks als een dirigent op die muur te staan en golven van geluid over het publiek te gooien.’
De extra speakers hebben ze gekregen van een vergelijkbaar Amersfoorts collectief dat het wat rustiger aan is gaan doen. Tijmen: ‘Zij zijn wat ouder en geven het door aan de nieuwe generatie. Carry the torch? Wel een beetje die manier, ja. Ze hebben het systeem aan ons gegund onder de belofte dat we ze uitnodigen voor de eerstvolgende rave met onze nieuwe set-up. Supertof natuurlijk. We zijn nu onderhoud aan het doen. Alles in dezelfde kleur en stijl. We stomen het systeem klaar voor onze volgende rave.’
Jullie soundsystem doet me denken aan dat van King Shiloh.
‘Dat is dan ook een van onze grootste inspiratiebronnen. Sterker nog, dat is het eerste echte soundsystem dat ik heb gezien. Dat was op de NDSM-werf, ik was een jaar of zeventien. Zwaar indrukwekkend. Toen heb ik besloten: dit wil ik ook proberen. Als ik terugdenk aan wanneer het zaadje geplant is, is het toen gebeurd. Het heeft nog wel drie jaar geduurd voordat we er echt wat mee zijn gaan doen. Zeven jaar geleden hebben we een keer huiskamerspeakers onder een brug gezet. Dat was een feestje midden op het spoor, de Pon-lijn in Leusden. We noemden het TRX, een knipoog naar plaatjes draaien op een spoorlijn. Toen is Raveplan geboren.’
Geïnspireerd raken is één. Maar wat beweegt je ertoe om het zelf te gaan doen?
‘Koppigheid en een beetje buitenbeentje zijn. Alles wat er is, is net niet leuk. Dus gaan we het zelf doen. Niet dat dat helemaal waar is natuurlijk, je had toen ook al Into the Woods, maar dat is maar een keer per jaar. We zijn niet begonnen met de insteek om groot te worden of zo. We vinden het gewoon superleuk. We vonden het altijd al tof om huisfeestjes te doen. Die werden steeds leuker en gezelliger. Daar waren we altijd zelf aan het draaien. Toen dachten we: het zou leuk zijn om ons eigen systeem te bouwen. Dat is begonnen met een subwoofer van vijftig euro. Zijn we het halve land voor doorgereden, we vonden dat ding helemaal speciaal. Ik zag ‘m laatst staan, half uit elkaar gevallen. Dan kijk je ernaar en denk je: hij is net zo groot als een bijzettafeltje. Vroeger leek het een fucking monster.’
Hoe heeft Raveplan zich als collectief gevormd?
‘In het begin deed ik het samen met twee oud-klasgenoten van me, Thomas en Jelle. We kennen elkaar al zestien jaar, gaan way back. Max en Steve (Soul Safari), twee ervaren organisatoren en dj’s uit Amersfoort, zijn ook keyspelers geweest. Zij hebben ons veel gear en advies gegeven. Ze draaiden altijd op onze eerste feesten, je zou hen de eerste residents kunnen noemen. Vanuit daar is het gaan doorrollen. Want je bent iets leuks aan het doen en daar willen mensen aan meewerken. Zo is Daan erbij gekomen, hij is de tweede man nu. Hij kent alle techniek door en door en is gewoon een beuker. Hij tilt de meeste speakers in zijn eentje, weet je wel.’
‘Inmiddels hebben we twintig mensen die aan de organisatie van onze feesten meedenken en meewerken, waarvan tien echte regulars. Allemaal mensen die dit uit passie doen en die de tijd hebben om zoals vandaag op zondagmiddag te gaan beuken. We verdienen er niks aan. We zijn blij als we quitte draaien. Maar ja, dan draaien we quitte en gooien we er weer een paar duizend euro tegenaan voor uitbreidingen, sta je weer niet quitte, haha. Dat gaat altijd zo. Maar dat is de basis, die passie. We doen dit ook maar gewoon vanuit een schuurtje waarbij alles op de millimeter past.’
Ben jij een techhead of een organisator?
‘Ik hou van organiseren, ben meer met mensen bezig dan met techniek. Ik weet hoe ik het moet aansluiten en hoe het werkt, maar als je me vraagt wat de precieze frequentie van een speaker is, dan stuur ik je door naar Daan. Versterkertjes jagen bij de kringloop vond ik altijd wel leuk en ik heb ze ook weleens opengetrokken om ermee te klooien, maar organiseren vind ik leuker. Mensen bij elkaar brengen, dat is wat graag doe. Dan organiseer je een keer een feestje en komt er iemand naast je staan: hé, dit vind ik ook tof om te doen. Ontstaat er ineens een heel gesprek en wie weet wel een samenwerking. We organiseren raves om mensen te verenigen.’
Is dat de essentie van een rave?
‘Ik denk dat het voor iedereen anders is, maar voor mij is het inderdaad al die mensen bij elkaar brengen en big smiles op hun gezichten zien. De eerste keren dat je naar festivals gaat krijg je een euforisch gevoel. Op een gegeven moment denk je: ik ken het wel. Als ik een rave organiseer ervaar ik dat gevoel elke keer weer. Je zet een feest neer op een gekke locatie, trekt mensen ernaartoe en dan zie je ze genieten. Dat vind ik het mooist. En het zijn de speakers die dat ondersteunen. Die wakkeren het vuurtje aan. Je kan met z’n allen in een weiland staan en het leuk hebben, maar als je een muur van geluid hebt, dan is dat het hart van het feest. Het laat mensen bewegen en samenkomen. Er worden vriendschappen gemaakt die anders niet gemaakt worden.’
Hoe is de ontwikkeling van jullie collectief verlopen? Kun je dat in grote lijnen schetsen?
‘Zeker. De eerste keer was dus op het spoor. We waren echt amateurs. De speakers hebben we er met een aanhangertje naartoe getrokken. We hadden een soort houten lampen-rigging, als je die nu ziet denk je: wat is dit voor kleutertent. Maar het werkte toen wel. Ik denk dat we zestig man hadden daar. Die mensen dachten: what the fuck, ga je op het spoor speakers neerzetten? Komt er dan geen trein aan? Dat hadden we goed gecheckt, het was veilig, de trein kwam pas ergens de volgende dag.’
‘Dat feest smaakte naar meer, want het bleek verrassend makkelijk te zijn. We dachten ingewikkeld, maar eigenlijk is het gewoon gáán. Je moet wat auto’s hebben en mensen die willen. Als je die twee hebt, kun je alles doen. Onze tweede rave was Veldhospitaal in een weiland, een inmiddels welbekende plek waarvan we de coördinaten niet zullen noemen, al weet de politie ons er wel te vinden. We zijn naar die locatie toegegroeid. Als je in de stad zit veroorzaak je eerder overlast. Deze plek is perfect; er woont niemand dus we doen er ook niemand kwaad. Daarom blijft het contact met de politie als ze ons vinden ontspannen. Vaak zeggen ze: hé, wat is dit, hebben jullie dit gewoon neergezet? Ze zijn onder de indruk. Maar ze moeten dan toch zeggen dat het niet mag.’
‘Anyway, we hadden toen wel echt de smaak te pakken. We zijn andere raves gaan organiseren, zoals een keer een party in gekraakte bowlingbaan in Amsterdam. We waren aan de praat geraakt met een krakersbeweging. Het was een heel leuk, uniek pand, maar die rave was wel next level onveilig. Kijk, een spoorlijn lijkt onveilig, maar daar kon toen niks gebeuren. In een weiland doe je niemand kwaad. Maar in dat kraakpand waren gewoon deuren dichtgemetseld met daarboven een nooduitgangbord. Ik dacht regelmatig: als dit fout gaat, dan is het chaos. Dus dat soort plekken doen we liever niet. Je wil toch veiligheid. Anders ben je de hele avond zenuwachtig dat het fout gaat.’
Met jullie betrokkenheid bij de organisatie van het festival Grounded in Utrecht zijn jullie voor het eerst bovengronds gegaan.
‘Dat is in 2018 ontstaan. Inmiddels organiseerden we frequenter feesten. We waren er beter in geworden, hadden minder stress. Toen zijn we met de organisator van Grounded aan de praat geraakt. Maarten, echt een eindbaas. Hij werkte toe naar de eerste editie van zijn festival, wij hadden geluid. Hij zei: top, dan doe jullie de mainstage, dan heb ik daar geen zorgen aan. Het mooie is dat je op een festival veel meer kunt ontwikkelen en uitdenken. Dat is bij een rave veel moeilijker. Dan kom je om half elf ‘s avonds aanwaaien, als het een beetje donker wordt, dan ga je een uurtje opbouwen en komen de eerste mensen al. Voor een festival heb je een week. Dan kun je dus afwerken, de puntjes op de i zetten. Dat konden we goed, zo bleek. En het was leuk. In essentie waren we gewoon een week lang bezig met een rave. Dat is wat je wil, in plaats van inpakken en wegwezen.’
Die lijn willen jullie doortrekken?
‘Ja, naast onze eigen events natuurlijk. We worden dan ingehuurd. Soms als een soort site-crew om mee te helpen opbouwen en een andere keer gaat het alleen om de verhuur van onze speakers. In 2020 hadden we aan het begin van de zomer al iets van acht opdrachten staan. Maar toen kwam die rotzooi, het bekende verhaal, corona en zo. Ineens alles van de baan. Het was anders echt massive geworden, die klussen waren alleen maar voor juli, soms meerdere in een weekend.’
‘We zouden dus flink gaan groeien en hadden speakers gekocht om festivals te kunnen doen, de set die ik inmiddels klein noem. Maar ja, die hebben twee jaar in de kast gestaan. Hoewel, vooral het eerste jaar. Toen hebben we uit solidariteit gezegd: jongens, laten we niet gaan raven. Maar je bent een feestcollective. Uiteindelijk begint het toch te kriebelen en zijn we toch wat gaan doen, heel kleine feestjes. Die blijken dan weer veel te leuk en dan ga je het weer vaker doen.’
‘In die periode zijn we richting clubparty’s gaan rollen. De eerste was in een oude club in Huizen. Die stond leeg, antikraak. Was een mooie. Daar ben ik bevriend geraakt met een guy die nu het licht doet. Onze laatste rave was onze eerste samenwerking. We hebben echt een geniale klik. Wij doen het geluid, de techniek en het bouwen. Maar licht is een heel andere tak van sport. En essentieel, zo is gebleken. Wij hadden wel wat lampjes, simpele ledjes die we op de beat lieten meegaan, maar dit keer was het echt gestroomlijnd. Dat voegt zo idioot veel toe. Nu gaan we meer met hem samenwerken, ook voor Grounded. Op die manier wordt het groter, weet je wel. Maar heel organisch, we doen het allemaal voor onze hobby. Ik vraag me ook weleens af hoor: hoe krijgen we het voor elkaar?’
Wat zijn de memorabelste Raveplan-momenten tot nu toe?
‘De eerste keer Grounded. We zijn gewoon een vriendenclubje met wat speakers en dan hoor je dat iemand je wil inhuren voor een festival. Dan lach je je eerst kapot, wat is dit voor verhaal. Dan ga je in gesprek en blijkt het toch real. Dan ga je het doen en gaat het heel goed. Dat is toch special. We hebben geen werknemers, kunnen mensen niet ergens op afrekenen, want we doen het allemaal vrijwillig. Dus dan komt het aan op veel peoplemanagement. Dan helpt het dat je een vriendenkring bent. We zijn gewoon vrienden die maar wat aanklooiden en ineens een stage op een festival deden. Dat hield in dat we langere draaiboeken moesten maken. Voor techniek, voor veiligheid. Neem de kans op regen. Op een rave denk je: een plastic zak eromheen werkt wel. Op een festival zit daar een heel plan achter. Het meest memorabel vind ik eigenlijk dat we voor het festival 40 man op de been hebben gekregen die dat allemaal doen voor een traytje halve liters. Ze investeren er zelf ook veel in vanuit hun eigen passie. Hoe mooi is het dat je de kar gaat trekken en mensen dan vanzelf gaan meedoen?’
Jullie trokken ook ten strijde als onderdeel van de protestmars Unmute Us in Utrecht. Wat voor ervaring was dat?
‘Dat was een kantelpunt voor ons. Kijk, we zijn actief in de regio Amersfoort. Daar heb je een aantal organisaties, waarvan Kultlab in mijn ogen de grootste en beste is. Met Wildeburg als allertofste productie. Ik help daar vanaf de eerste editie als vrijwilliger en heb daar zoveel geleerd. Zo’n vet festivaldorp in de polder van fucking Flevoland, hoe kun je dat maken man? Unmute Us was de eerste keer dat ik als gelijkwaardige partner met ze kon samenwerken. Het was een protest, weet je wel, ze hadden rebelse jongens nodig. Raveplan werkt dan wel. Dat opende voor ons giga veel deuren. Dit was het moment. Heel tof dat ze ons meevroegen als derde kar voor zo’n grote stoet door Utrecht.’
Met die schoolbus van ons hebben we het nationale nieuws gehaald. Jullie hebben ‘m ook in jullie reeks. Ik heb foto’s gezien waarbij mensen uitzinnig achter de bus liepen en dansten. Toen ging er voor het eerst een knop om in mijn hoofd: het is toch wel fucking special wat we doen. Tot dat moment was het gezellig met vrienden. Maar daar liepen gewoon honderden, zo niet duizenden mensen achter die bus. Ik dacht echt: what the fuck. Die hele protestmars was trouwens lijpe shit. Het was de eerste keer dat je legaal op straat kon raven. We doen het altijd sneaky en stiekem om de politie te vermijden, nu gaven we politieagenten een high five. Iedereen was in de vibe om te raven.’
Collectieven als die van jullie komen nauwelijks aan de oppervlakte. Heb jij zicht op die wereld van underground feestmakers en kun je ons een inkijkje geven?
‘Het is een heel gesloten wereld heb ik gemerkt. Er bestaan wel systems en die komen ook nog weleens samen. Maar daar moet je bijzitten, zeg maar. Je moet er een keer terecht zijn gekomen doordat je iemand kent, op die manier kun je binnenkomen. Er is wel een verschil. Wij doen het met een leuke knipoog naar de politie. Zo van: sorry, maar wij zijn wel lief. Maar er zijn systems die samenkomen op een terrein en doorgaan totdat de politie ze afbreekt. Wij hebben er altijd voor gekozen niet die houding aan te nemen. We zijn natuurlijk wel een beetje rebels, maar zeggen op een gegeven moment wel: dit is de grens. Je wil niet dat je geluid wordt ingenomen, dat is een belangrijke motivator.
‘We doen feestjes altijd met de insteek dat we de locatie net zo goed achterlaten als dat we er aankwamen. We laten geen afval achter. We vissen ook dat laatste blikje uit het water, gaan door tot het helemaal clean is. Die houding hebben we ook als de politie komt. Dan ga ik ze niet proberen te overtuigen. Ik leg alleen uit wat we aan het doen zijn. Dan zeggen ze vaak: van mij mag je door, maar het ligt niet aan mij. Dan krijgen we anderhalf uur om rustig af te bouwen.’
‘Om terug te komen op de andere collectieven: ze zijn er dus wel, maar goed verstopt. Zeker in Amersfoort. Wij zijn nu de enige, voor zover ik weet. Al sprak ik laatst een jonge gast die ook zo’n muur wil bouwen. Die heeft nu een torentje met vier speakers. Dus het is constant in beweging. Uiteindelijk zijn we gewoon creatieve makers. Als je een beetje passie hebt kun je het gewoon gaan doen. Er zijn geen restricties voor. Niemand die zegt: je mag deze speakers niet hebben en neerzetten.’
Hoe belangrijk is het dat dit soort collectieven er zijn?
‘Naar mijn mening heel belangrijk. Ik heb er weleens met een van de oprichters van ID&T over gepraat. Die zei ook: wij wilden vanaf het begin gewoon ons eigen ding doen. Ik denk dat het belangrijk is om door de gevestigde orde te breken. Wij hebben ook weleens kritiek op hoe de poppodia het aanpakken. Het is heel gezond om een tegenbeweging te hebben. Omdat die bestaande locaties toch een beetje een commerciële insteek hebben. Heel logisch, want die moeten gewoon een bedrijf runnen. Maar als je in de underground zit kun je veel meer proberen, is er meer ruimte voor experiment. Niet omdat het minder serieus is, maar omdat je het doet vanuit passie. Je kunt gekke ideeën uitproberen. Soms gaat dat fout, soms goed. We hadden eens een party met een plank van vier meter met daarop allemaal compressors, daar stond een gast allemaal dingen aan elkaar aan te draaien. Was achteraf niet zo’n groot succes. Maar iedereen keek wel: wat is hij aan het doen? Dat zie je niet in een poppodium, dat is niet zo’n verstandige businessmove. Maar het is wel leuk.’
Waarom trekken underground raves mensen aan, denk je? Koude weilanden, afgelegen plekken… Ze zouden ook naar de nachthoreca in de stad kunnen.
‘Dat is wel veiliger. Het is wel een verschil dat je door de politie naar huis gestuurd kan worden. Maar dat is precies een beetje de verstopte wens, om een beetje te schoppen. Als ik naar een poppodium ga, dan is het meestal niet spannend. Je weet wat je kunt verwachten en wat er gaat gebeuren. Ik denk dat dat de beweegreden is om naar raves te gaan, dat je daar wel iets bijzonders kan ervaren. Spanning en sensatie. En het zoekavontuur. Je vraagt net terecht naar de systems in Nederland. Dat zijn er niet zoveel. Op het moment dat je er eentje gevonden hebt is dat wel speciaal. Je krijgt de coordinaten via-via of door te bellen naar een nummer en dan krijg je ze via de voicemail. Dat zijn speciale dingen. Dat ervaar je niet als je naar een poppodium gaat.’
‘Het is echt niet voor iedereen, je moet het leuk vinden. Ik vind die combinatie met een speurtocht fantastisch. Ik ben eens naar een rave gegaan, dat was echt verschrikkelijk. Maar ik ging niet naar huis met een kutgevoel, omdat het dankzij die hele tocht op zijn minst een interessante ervaring was. Ik ga nooit vergeten hoe ik daar liep, sneaky op een of ander afgelegen station. Een kwartier lopen, een hekje onderdoor en dan ineens was daar een feest. Dat vergeet je niet, dat is prachtig.’
Zulke feesten organiseren is een ander verhaal. Daarvoor moet je je nek uitsteken, het is niet zonder risico’s.
‘Maar ik heb het er graag voor over. Daar moet je niet te veel over nadenken. Er zijn nooit hachelijke dingen gebeurd. Het ergste was dat het sanitair niet goed geregeld was. Er is nooit een gevecht geweest. Terwijl we nooit beveiliging hebben. De kerncrew let gewoon goed op. we hebben er ook nooit iemand uit hoeven zetten of de ambulance of politie hoeven bellen. Het is nooit uit de hand gelopen.’
Is dat tekenend voor de vibe op underground party’s van Raveplan? En hoe zou je die omschrijven?
‘Die is elke keer wel net even anders, maar wij proberen wel alles in harmonie te doen. We leggen geen regels op, maar er is wel een onbesproken gedragsregelboek. We corrigeren niet, maar verwachten wel. Ik weet niet wat het precies is waardoor het dan ook exact zo blijft gaan. De laatste rave hier hadden we vijfhonderd man binnen, niet alleen maar vast Raveplan-publiek, we hadden geen beveiligers, maar dan gaat het toch goed. Omdat we met z’n allen lol willen hebben. Als iemand rotzooi trapt verpest diegene het voor iedereen. De politie kan komen en dat wil niemand op zijn geweten hebben. Vaak zijn incidenten het gevolg van verveling. Als het leuk genoeg is gaan mensen niet autoritair doen. Niks te klagen, lekker lol hebben. Maar dat is mijn theorie, hoor.’
Wat zijn de essentiele ingrediënten als jullie een rave organiseren?
‘Alles begint met de voorpret. Doordat je achter de coördinaten moet zien te komen, engageer je mensen. Als je niet betrokken bent mis je de boot, want je weet niet waar je heen moet. Dus betrokkenheid loont. Als ik jou een kaartje geef met een nummer dat je moet appen voor de info van de rave, dan denk je: leuk man. Het is veel leuker en directer dan promo via Instagram en Facebook. Dan ben je letterlijk in competitie met iedereen die de aandacht van mensen wil. Dat is waarom dat soort sociale media bestaan. Een kaartje met info is tastbaar en je hebt meteen een gesprek.’
‘Op de avond zelf ben ik best wel kritisch, ik werk de hele nacht door. Om twee uur ’s nachts sta ik nog steeds een lampje net anders te draaien omdat dat er leuker uitziet. Het belangrijkste is de plaatsing van je publiek. Neem Veldhospitaal in het weiland. Daar zijn we zes keer geweest, maar elke keer zoeken we net een ander stukje op. De beste editie was toen we een beetje hoogteverschil hadden gecreëerd. Met een vlakke vloer heb je een standaard party. Werkt wel, maar met hoogteverschil kom je aan en denk je: wow, dit is sick. Die eerste impressie is belangrijk. Net zo belangrijk als de mensen die op het feest werken en blij zijn. Als je door een happy persoon bij de bar wordt geholpen, dan steekt dat aan. Je moet het wel een beetje verkopen. Daarom doen we vanaf het begin tot het einde subtiele dingen waardoor het totaalpakket aan het einde gewoon vet is. Dat is veel improvisatie. De vorige keer deden we het zo, nu proberen we dit.’
‘Dat kan best stressvol zijn. Ik heb vaak zat met zwetende handjes met een overbeladen aanhanger gestaan. Maar als je het dan gehaald hebt, denk je: wow. Alsof je een berg hebt beklommen. De euforie komt rond een uur of half drie, als de bar loopt en de mensen blij zijn. Grappig dat ik geluid nog helemaal niet heb genoemd. Ik denk omdat ik er zo aan gewend ben. Maar dat is punt één natuurlijk. Goed geluid is essentieel voor een goede rave. En qua horeca zijn halve liter blikken bier heilig. Dat werkt het beste. Van een of ander vaag merk. Je krijgt meer met minder, dat is grappig. Doe mij in plaats van die doodgeslagen tapbiertjes maar halve liters.’
Welke ambities hebben jullie? En is de laatste rave een voorproef daarvan?
‘Ik denk het wel. Dat zijn het soort raves die we meer willen gaan doen. Waarbij we de grens opzoeken: hoe kan je op een legaal feest toch de undergroundvibe behouden? Dat is de uitdaging. We willen het niet commercieel doen. Blijven wegrennen voor het gewone, dat idee. De verdere ambitie is om uiteindelijk richting een eigen festival te bewegen. We hebben nu flinke ervaring opgebouwd en verleggen de grenzen. Ik heb niet de ambitie om een festival voor 5000 mensen te organiseren. Dan verlies je veel van het intieme gevoel dat het juist zo leuk maakt. 1500 man is de grens, denk ik. Daarboven worden vergunningen moeilijker, is veiligheid een ding, wil de gemeente zich erin mengen. Dan verlies je de undergroundvibe. Voor mij is het belangrijk die te behouden, want het is een hobby. Tuurlijk blijft de grens verschuiven, want anders doe je altijd hetzelfde. De eerstvolgende stap is Grounded Festival naar 2000 bezoekers tillen, met meer geluid en techniek, zodat we daar weer beter in worden. Steeds trial en error, totdat er eindelijk iets op je pad komt wat helemaal magisch is. Go with the flow? Ja, heel erg. Het ontstaat door het niet te serieus te nemen. Dan sta je voor gekke dingen open. Dus we slaan paden in en kijken wel waar we uitkomen.’
Net als veel andere bezoekers raakten wij in vervoering op jullie laatste rave. Hoe heb jij die als organisator zelf ervaren?
‘Als the best night ever. Ik weet niet wat er gebeurde, maar het was helemaal af. Ik zit nog weleens na te denken: hoe kon dat nou? Het blijft ongrijpbaar. Dat maakt het leuk, anders ga je het de volgende keer weer precies zo proberen. Het zal misschien te maken hebben gehad met de combinatie van Amersfoort, een heleboel bekenden en het slag mensen dat daar aan het partyen was. Een feest heeft een paar partystarters nodig, nu waren het er wel tachtig die elkaar aanstaken. Het stond echt wel in de fik. Als ik foto’s en filmpjes zie denk ik: fuck joh, het was echt fantastisch. Ik vind het nog steeds het belangrijkste dat mensen dat zo voelden. Dat mensen je daarna zeggen: dit was de lijpste rave waar ik ben geweest, dat is precies wat je wil horen. Sterker nog: voor een club mensen die dit gewoon als hobby doet, is dat de grootste eer om te horen. We werden genoemd in een mix met grote namen van organisaties. Dan denk je: what the fuck, hoe dan?’
Wat is volgens jou het effect van de pandemie geweest op jullie collectief?
‘Dat iedereen zijn eigen ding is gaan doen. Mensen die in events en horeca zaten zijn ander werk gaan doen, waardoor ze andere dingen hebben geleerd. Ikzelf ook, ik werk nu voor een regionaal korte voedselketen, Local2local. Daar ben ik ook maar ingerold omdat Grounded Festival 2021 op het allerlaatste moment crashte, toen we het al helemaal hadden opgebouwd. Dat was even huilen en toen weer door. Mijn huidige werkgever liep daar rond en zei: zit je dit vrijwillig te doen? Kom bij mij werken! Nu run ik de operatie daar, waar ik intens veel van leer. Dat is alleen maar mooi, want zonder mijn nieuwe skills kan ik de ambitie om zelf een festival te organiseren niet waarmaken. Nu weet ik dat ik het kan. In die zin heeft het alleen maar dingen gebracht. Dat we geen feestjes konden organiseren, is dat voor ons nu echt zo erg? Ik denk het niet. We hebben meer aandacht aan licht en geluid besteed, zijn echt uit onze cocon gegaan. We zijn er beter uitgekomen, denk ik. Ik denk dat onze laatste rave de eerste echte spread the wings was, weet je wel.’
De vibe van totale overgave op die rave: was dat omdat mensen er zo lang op hebben moeten wachten?
‘Dat gevoel heb ik wel, ja. Het is de vibe van heropening. We hebben twee shitjaren gehad, maar nu gaat die festivalzomer dan echt gebeuren. Het voelt nog wat weird. We hebben toch twee jaar in angst geleefd. Dat is niet helemaal weg. Maar op die rave vergaten we dat allemaal even en gingen we lekker los. Een voorbode van de festivalzomer? Honderd procent. Ik was vorig jaar op Dekmantel in Kroatië, een van de weinige evenementen die doorgingen. Het was zo’n verloste sfeer daar, dat sloeg helemaal nergens op. Ik denk dat dat hier ook gaat gebeuren. Tenminste, als je de juiste party’s kiest. Mensen hebben verbinding nodig, zelfs de meest grumpy mensen. Het is mooi dat wij met minimale efforts toch een lichtpuntje hebben weten te creëren. De afgelopen twee jaar was een zware periode, maar nu is er dan toch licht.’
Schrijf je in voor de nieuwsbrief en ontvang onze prille producties als eerste.